روش اسپکتروفتومتری:
روش اسپکتروفتومتری روشی کمی برای تعیین غلظت مولکول ها در یک محلول می باشد. در روش اسپکتروفتومتری ترکیب ماده با جذب نور مستقیما ارتباط داشته است .همچنین می توان از آن برای نظارت بر پیشرفت واکنش های آنزیمی بر اساس تغییر در جذب استفاده کرد.
روش اسپکتروفتومتری برای تعیین غلظت لاکتوز و اسید فیتیک نیز استفاده می شود .به کار بردن این روش در آزمایش های آنزیمی که در تجزیه وتحلیل مواد غذایی هستند رایج می باشد.
روش اسپکتروفتومتری برای اهداف کنترل کیفیت استفاده می شود .تا اطمینان حاصل شود
که رنگ مرئی یک محصول مناسب باقی می ماند.حتی پس از گذشت زمان یا قرار گرفتن محصول در معرض تاثیرات خارجی این رنگ مرئی باید ثابت باشد.
اسپکتروفتومتری مختص بخش های فرابنفش و مرئی طیف الکترو مغناطیسی است.
روش اسپکتروفتومتری چگونه کار میکند ؟
روش اسپکتروفتومتری یک منبع نور و یک تک رنگ پرتو نوری با طول موج کنترل شده تولید میکند.این پرتو نور از نمونه که معمولا محلولی است که در داخل یک ظرف شفاف قرار دارد عبور می کند.در دستگاه اسپکتروفتومتری نمونه طول موج های خاصی از نور را بسته به خواص شیمیایی وفیزیکی آن جذب می کند .و الباقی طول موج ها را ارسال یا منعکس می کند.
با اطلاعات حاصل از روش اسپکتروفتومتری می توان نموداری را در اکسل رسم نمود . این نمودار نشان میدهد کدام طول موج ها و به چه میزان جذب شده اند .این اطلاعات در مورد غلظت مواد شیمیایی موجود می باشد . نیز داده های کمی در مورد رنگ هایی که ظاهر می شوند را ارائه می دهد.
مزایای روش اسپکتروفتومتری چیست؟
اسپکتروفتومتری یک تکنیک ساده است .که نتایج دقیقی را در طیف گسترده ای از انواع نمونه ارائه می دهد. زمانی که نمونه ها آماده شده اند می توان آن ها را سریع آزمایش کرد. و تجزیه و تحلیل آن عموما غیر مخرب است.
محدودیت روش اسپکتروفتومتری چیست؟
محدودیت روش اسپکتروفتومتری شامل حساسیت و گزینش پذیری نسبتا کم است. بنابراین ممکن است تشخیص غلظت های بسیار کم دشوار باشد.
روش انجام اسپکتروفتومتری
جهت سنجش میزان فسفر ابتدا اقدام به ساخت محلول های استاندارد پتاسیم دی هیدروژن طبق روش زیر مینماییم.
ابتدا یک استاندارد 1000 پی پی ام فسفر از پتاسیم دی هیدروژن فسفات میسازیم. 4.394 گرم از این ماده را وزن کرده در بالن با حجم 1000 سی سی ریخته با آب مقطر به حجم میرسانیم. نمونه را کاملا همگن میکنیم. سپس از این محلول استاندارد هایی با غلظت کمتر 20و30و40و50 پی پی درست میکنیم.
آماده سازی نمونه روش اسپکتروفتومتری:
یک گرم نمونه پودر آتش نشانی بر پایه منو فسفات را با دقت سه رقم اندازه گیری می کنیم. و در بالن 500 ریخته و به حجم 500 سی سی با آب مقطر میرسانیم .سپس دو الی سه ساعت به نمونه استراحت میدهیم تا نمونه داخل آب کاملا حل شود.(با توجه به اینکه پودر آتش نشانی حاوی مواد ضد رطوبت میباشد لذا برای انحلال پذیری بهتر دمای آب باید 50 درجه و بالاتر باشد).
بدلیل حجم بالای فسفر در نمونه به یک رقیق سازی دوم هم نیاز هست .از این محلول مجددا یک نمونه 5 به 100 هم رقیق سازی میکنیم.بهتر است در روش اسپکتروفتومتری رقیق سازی دقیق صورت گیرد تا اعداد به دست آمده دقیق و بدون خطا باشند.
شناساگر وانادات-مولیبدات:
محلول شماره یک :25 گرم مولیبدات آمونیوم را در 300میلی لیتر آب مقطر حل کنید.(NH4}6Movo2،4H2o)
محلول شماره دو:1.25 گرم متاوانادات آمونیوم NH4VO3را با حرارت دادن تا جوش در 300میلی لیتر آب مقطر حل کنید.سپس آن را سرد کرده 330 میلی لیتر اسیدکلریدریک غلیظ به آن بیفزاید.سپس محلول دو را به دمای اتاق رسانده ومحلول یک را به آن بیفزاید .سپس خوب مخلوط کرده و در نهایت حجم را به یک لیتر برسانید.
مرحله نهایی روش اسپکتروفتومتری
در این مرحله از روش اسپکتروفتومتری شش عدد ظرف تهیه میکنیم .داخل ظرف اول 20 سی سی آب مقطر ریخته . داخل ظرف دوم 20 سی سی از نمونه رقیق تر(5 به 100) وداخل ظرف سوم تا ششم هر کدام به ترتیب 20 سی سی از محلول های استاندارد 20و30و40و50 میریزیم.وبه هر کدام از شش ظرف 20سی سی شناساگر اضافه میکنیم. سپس نیم ساعت تا چهل وپنج دقیقه در فضای آزمایشگاه قرار میدهیم. صبر می کنیم تا واکنش کامل انجام شود و رنگ کامل شود.
بعد از آن ظرف حاوی آب مقطر و استاندارها را داخل دستگاه اسپکتروفتومتر قرار داده . سپس جذب را در طول موج 420نانومتر قرائت میکنیم.
در نهایت جذب های خوانده شده را در نرم افزار اکسل وارد می کنیم . نمودار کالیبراسیون روش اسپکتروفتومتری را ترسیم میکنیم .سپس عدد جذب نمونه را از دستگاه قرائت کرده و داخل این معادله خط میگذاریم .عدد به دست آمده را در رقیق سازی ضرب میکنیم تا غلظت فسفر داخل نمونه بدست آید.
در پایان با ضرب عدد بدست آمده 115(وزن منوفسفات) و تقسیم بر 31(وزن فسفر) غلظت منوفسفات آمونیوم بدست می آید که میتوان خلوص را محاسبه کرد.
